Türk Psikoloji Yazıları Amaç ve Genel Bilgiler

1. Türk Psikoloji Yazıları (TPY)’nın amacı, psikolojinin farklı araştırma alanlarındaki bilimsel bilgi birikimine katkı sağlayan ilerlemeleri ortaya koymak,  bilimsel psikolojideki temel ve uygulamalı çalışmalar için bir tartışma ortamı yaratmaktır.

2. TPY, psikolojinin tüm alt alanlarında yapılan çalışmaları kapsar. TPY’de görgül araştırma makaleleri, gözden geçirme/derleme çalışmaları, test/ ölçek geliştirme veya uyarlamayı içeren psikometrik çalışmalar, mektup/tartışma ve kitap tanıtımı yayınlanır. TPY,  disiplinlerarası yaklaşımların benimsendiği çalışmalara da açıktır.

3. TPY, altı ayda bir, iki sayı/yıl/cilt olarak yayımlanır. Yılda en az bir(1) özel sayının yayımlanması da derginin hedeflerinden biridir.

4. TPY’ye  gönderilen tüm çalışmalar, Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliği’ne uygun olarak gerçekleştirilmiş olmalıdır. (bakınız: http://www.psikolog.org.tr/Belgeler/tpd-yonetmelikler/turk-psikologlar-dernegi-etik-yonetmeligi ). 

5.  TPY’ye gönderilen yazılar başka bir yerde yayınlanmış veya yayınlanma/ değerlendirme sürecinde olmamalıdır.

6. Yazıların dergiye gönderilme işlemleri internet üzerinden yapılmalıdır ve dergi veritabanına yüklenmelidir.

7.Yazılar sisteme yüklemeden önce intihal kontrol programlarıyla  (Ör: Ithenticate) taranmalı, intihal raporu yazı ile birlikte sisteme yüklenmelidir (Ek belgeler bölümüne).

8.  Değerlendirme süreci üç aşamadan oluşmaktadır.

i) Yazının yayın kurulu tarafından ön-değerlendirmesi:  TPY yazım ve yayın kurallarına uygunluk ile içerik  ön  değerlendirmesi yapılır. Ölçütlere uygun yazılar hakemlere gönderilir.

ii) Yazının hakemler tarafından değerlendirilmesi: Yazılar değerlendirilmek üzere en az iki hakeme gönderilir. Gerekli hallerde 3. hakeme başvurulur.

iii) Değerlendirme sonucunun yazar(lar)a bildirilmesi: Kabul edilen yazılar, basım sürecine girmeden önce yazar(lar) tarafından şu şekilde düzenlenir. Kapak sayfasında makalenin başlığı, yazar(lar)ın ad(lar)ı, unvanları, kurum bilgileri, adres bilgileri, e-posta eklenmelidir. Değişiklik istenerek kabul edilen yazıların, bu bildirimin yazara iletilmesinden sonra en geç 3 hafta içerisinde dergiye yeniden gönderilmesi gerekmektedir. Zamanında düzeltmeleri yapılarak gönderilmeyen yazıların işlemleri askıya alınır.

9.Yayımlanması kabul edilmeyen yazılar geri verilmez, yazıların değerlendirme raporları yazar(lar) a gönderilir.

10.Yayına kabul edilen yazıların yayın hakkı, “Telif Hakkı Devir Formu” ile TPY’na devredilir.

11.TPY'de yayınlanan yazılar için herhangi bir ücret ödenmez.

12.Yayınlanan her araştırmanın verilerinin 5 yıl süre ile araştırmacı tarafından saklanması zorunludur. Yayın politikamız gereğince zaman zaman bazı yazıların verileri ve analiz programları yazarlarından istenebilecektir.

YENİ VE EK MADDE-

2020 yılından itibaren TR DİZİN dergi değerlendirme kriterleri kapsamında ek yeni kriterler belirlenmiştir. 

2020 yılından itibaren TPY'da basılacak yazılar için ETİK KURALLAR şöyledir:

Etik kurallar başlığı altında aşağıdaki hususlara uyulmalıdır.

a) Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.

b) Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.

c) Ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.

d) Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

ETİK KURUL İZNİ GEREKTİREN MAKALELER:

* anket, mülakat, odak grup çalışması gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak yapılan araştırmalar,

*insan ve hayvanların(materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını kapsayan araştırmalar,

*insanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,

*hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

*kişisel verilerin korunması kanunu gereğinnce retrospektif çalışmalar.

Türk Psikoloji Yazıları (TPY) Yazım ve Yayın Esasları

 TPY’ye gönderilecek yazıların aşağıdaki esaslara göre hazırlanmış olması gerekmektedir:

1. TPY’nın yayım dili Türkçe’dir. Yazılarda Türk Dil Kurumu'nun yazım kılavuzu örnek alınmalı, yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır. Yabancı sözcüklerin ve kısaltmaların Türkçe karşılıkları, ilk kullanıldıkları yerde yabancı dildeki karşılığı parantez içinde verilmelidir.

2. Yazılar, A4 sayfa  boyutlarında, kenar boşlukları  2,5 cm. bırakılarak, çift aralıklı, 12 punto Times New Roman  ile düz metin olarak düzenlenmelidir. Yazıların taslaklarında  MS Office Word programı “yazım denetimi” dışında “hiçbir otomatik metin düzenleme özelliği” kullanılmamalıdır.

Görgül araştırma yazıları, en fazla 7000, gözden geçirme/derleme  yazıları en fazla 10.000  ve editöre mektup, kitap, mektup yazıları için 1000 kelime uzunluğunda olmalıdır. Başlık sayfası, Türkçe ve İngilizce özet, kaynakça, ek ve tablolar belirtilen kelime sayısına dahil değildir. Türkçe ve İngilizce özet 250'şer kelime olmalıdır. 

3. Tüm yazılar Amerikan Psikologlar Birliği (APA)’nin” Publication Manual of American Psychological Association”  (2020) 7. baskısında belirtilen yazım ilkelerine uygun olmalıdır.

4.  TPY’ye gönderilen test/ ölçek, güvenirlik, geçerlik ya da uyarlama çalışmaları için ‘Güngör, D. (2016). Psikolojide ölçme araçlarının geliştirilmesi ve uyarlanması kılavuzu. Türk Psikoloji Yazıları, 19(38); 104-112.’ esas alınmalıdır.

5. Yazılar,  kapak sayfası, başlık sayfası, özet (Türkçe-İngilizce), anahtar kelimeler, ana metin, kaynaklar, ekler, tablolar, şekiller bölümlerini içermelidir.     Bu bölümlerin içerik ve formatı şöyledir;

Kapak sayfası: Yazarlara ait, ad soyad, ORCID, kurum ve e-posta bilgilerini içermeli ve ekler bölümünde ayrı bir word belgesi olarak yüklenmelidir. 

Özet ve anahtar kelimeler: Türkçe ve İngilizce kısa özet, ‘Özet/Abstaract’ başlığı altında 250'şer  kelime olmalıdır. Türkçe ve İngilizce özetlerin altında, ‘Anahtar Kelimeler/keywords' başlığı kullanılarak 5 (beş) adet anahtar kelime verilmelidir. Türkçe ve İngilizce özetin her biri yeni bir sayfadan başlamalıdır.

 Ayrıca yazılar, İngilizce kısa başlık, 1500-2000 kelime aralığında giriş, yöntem, bulgular ve tartışma bölümlerini içeren genişletilmiş İngilizce uzun özet ( Extended summary) olarak hazırlanmalıdır. İngilizce uzun özet taslak yazının en son bölümünde yer almalıdır. İngilizce uzun özeti olmayan yazılar değerlendirme sürecine alınmaz.

Başlık sayfası:  En fazla 10-12 kelimeden oluşan makale başlığı ve kısa başlıktan (kelimeler arasındaki boşluklar ile beraber en fazla 50 karakter) oluşur.

Ana metin: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Görgül makalelerde metin, sırasıyla giriş, yöntem, bulgular ve tartışma bölümlerinden oluşmalıdır. Gözden geçirme yazılarında, konunun kapsamını sunan bir giriş bölümü ve bir tartışma bölümü yer almalıdır. Kısa başlık her sayfanın sağ köşesinde, yanında sayfa numarası olacak şekilde tekrarlanmalıdır. Makalenin ana metni, makalenin başlığıyla başlamalı, "Giriş" alt başlığı yazılmadan metin hazırlanmalıdır.

Giriş bölümü; ele alınan konunun literatürdeki yaklaşım ve bulgularıyla, araştırmanın amacını içermelidir.

Yöntem bölümü; örneklem, etik kurul onayı, veri toplama araçları, işlem vb. başlıkları içermelidir.

Bulgular; araştırmanın denence ve sorularını test etmek üzere kullanılan istatistiksel analizleri içermelidir.  Kullanılan analiz tekniğine uygun ve gerekli istatistiksel değerler metin içinde ya da tablo(lar)da sunulmalıdır.

Tartışma bölümü, araştırma bulgularının literatür ışığında açıklanmasını, tartışılmasını içermelidir.

Kaynaklar: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Metin içinde belirtilen tüm kaynaklar ‘Kaynaklar' listesi içinde yer almalıdır. Kaynaklar, alfabetik sıra ile verilmeli,  birden fazla yazarlı Türkçe ve yabancı kaynaklar için son yazarın soyadından önce ‘&' işareti kullanılmalıdır. Kaynakların yazım kuralları APA 6.0 yazım ilkelerine uygun olmalı ve dikkatlice kontrol edilmelidir.

Metin içinde kaynaklara atıfta bulunurken yazarların soyadları ve yayın tarihi kullanılır. Örnekler:

Savaş (1985) ...

Savaş'a (1985) göre ...

File ve Smith (1992) ...

File ve Smith'e (1992) göre ...

Martin, Sheldon ve Yaffee (1994)...

Yazar sayısı 3 ile 5 arasında ise, metin içinde geçtiği yerde yukarıda olduğu gibi verilir, yazar sayısı 6 veya daha fazla ise metin içinde ilk geçtiği yerden itibaren Smith ve arkadaşları (1980) olarak verilmelidir.

Cümle sonunda birden fazla esere atıfta bulunuluyor ise kaynaklar parantez içinde alfabetik sıra ile verilmelidir.

... (Doğan, 1987; Kleft ve Dobson, 1990; Smith ve ark., 1980; Winson, George ve Zeng, 1986).

Ekler: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Araştırmada kullanılan ölçekler gibi ek bilgileri içerir.

Tablolar ve şekiller; Yeni bir sayfadan başlamalıdır ve her bir tablo ayrı bir sayfada verilmelidir. Yazının en sonunda (İngilizce uzun özetten önce) verilmelidir. Tablo ve şekillerin toplam sayısı 5 -7 arasında olmalı, APA 6.0 formatına uygun olarak Word’da düzenlenmeli, boşluk, tab, otomatik düzenleme kullanılmamalıdır. Denklemler “Equation Editor Versions of Word” ile yazılmalıdır. Tablo numarası ve başlığı tablonun üstünde kelimelerin baş harfleri büyük olarak düzenlenmelidir. Tablolarda ondalık sayılar verilirken, ‘.’ dan sonra iki basamak yazılmalıdır (örn., 3.25, 12.68 gibi)

Şekil başlıkları ve şekiller: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Şekil numarası ve başlıkları kelimelerin baş harfleri büyük olarak aynı sayfada alt alta verilmelidir. Şekillerin her biri ise ayrı sayfalarda verilmelidir. Ayrıca yazarlara, dizgi sırasında grafiklerde ortaya çıkabilecek bozulmaları önlemek için grafiği yeniden çizebilmek amacıyla grafik verilerini Excel dosyasında ayrı olarak göndermeleri önerilir. Ancak bu tür tabloların metin içinde yer alacak diğer tablolarla karışmasını önleyecek şekilde açıklamalar yer almalıdır. Özel baskı gerektiren şekil ve fotoğrafların masrafı yazardan alınır.

6. Yazar(lar),test materyalleri, fotoğraf, grafik ve şekiller, deneylerde kullanılan uyaranlarda dahil olmak üzere, telif hakları gerektiren durumlarda telif hakları gerekli izinleri TPY yayın yönetmenlerine iletmelidir. Telif hakları bilinmeyen sözkonusu materyaller, TPY yayım ilkeleri gereğince yayımlanmaz.

7. Yazılarda ifade edilen düşüncelerden öncelikle yazarları sorumludur.

8. TPY'de yayınlanan yazılardan ancak kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. Yazının içeriğinde olabilecek çarpıtmalardan alıntıyı yapan ve yayımlayan kişi ya da kuruluşlar yasalar karşısında sorumludur. TPY’de yayımlanmak üzere gönderilen her türlü çalışmanın (görgül, gözden geçirme, ölçek uyarlama-geliştirme, editöre mektup, vaka çalışması, meta-analiz) akademik yazım ihlali içermemesi gerekmektedir (bakınız:.  Aşırma (intihal) ya da farklı türden bir akademik yazım ihlali içeren çalışmalar değerlendirme aşamasında tespit edildiği takdirde değerlendirmeden çıkartılır ve TPY’de yayımlanmaz. Bu durum, çalışma TPY’de yayımlandıktan sonra tespit edilirse ilgili çalışma TPY’nin basılı olduğu dizinlerden çıkartılır. Akademik yayın ihlalinin saptandığı çalışmanın yazar(lar)ı hakkında gerekli yaptırımların uygulanması konusunda ilgili yasal süreç başlatılır.

9. Anonim değerlendirme ilkesi gereği, yazının hiçbir bölümünde yazar(lar)ın kimliğini açık edecek (yazarın adı, kurumu vb.) bir bilgi bulunmamalıdır. Yazar(lar)ın kimlik ve iletişim bilgileri, çalışmaya emeği geçen kişilere teşekkür notları ve varsa çalışmayı destekleyen kurum ve kuruluşlara ilişkin bilgiler, yazıyı veritabanına yükleme sürecinde yazar tarafından sisteme ayrıca girilecektir.